piątek, 22 maja 2009

Juliusz Kaden Bandrowski

Nie potrafiłem wykonać zdjęcia np. z encyklopedii, dlatego pokusiłem się na wykonanie ujęcia z tabliczki informacyjnej umieszczonej na jednym z bloków osiedlowych.

Od ponad 20 lat mieszkam przy ulicy Juliusza Kaden Bandrowskiego.Dlaczego dopiero teraz zacząłem interesować się patronem tej ulicy, trudno wytłumaczyć. Ale ponoć lepiej późno niż w cale. Zaintrygowała mnie również tablica informacyjna, na osiedlu, że był to poeta okresu międzywojennego i ....itp.

No cóż zacząłem poszukiwania w internecie, efektem moich poszukiwań jest kilka zdań o tym poecie, które zamieszczam poniżej, celem przybliżenia sobie i innym tej postaci.

Kaden-Bandrowski Juliusz, właściwie Juliusz Bandrowski, pseudonim Juliusz Kaden (1885-1944), polski prozaik i publicysta, działacz społeczno-polityczny. Studia pianistyczne we Lwowie, Krakowie, Lipsku i Brukseli ukończył z wyróżnieniem, ale z powodu ciężkiego uszkodzenia ręki musiał zrezygnować z kariery muzyka. Od 1907 publikował korespondencje z Belgii.

Tamże przystąpił do ruchu niepodległościowego J. Piłsudskiego. W 1913 wrócił do Krakowa, rok później wstąpił do Legionów, uzyskał rangę kapitana, był adiutantem Piłsudskiego i kronikarzem I Brygady. W latach 1918-1920 kierownik Biura Prasowego Naczelnego Dowództwa i redaktor czasopisma Żołnierz Polski. Atakowany przez koła endeckie o rzekome nadużycia, został z zarzutów oczyszczony, co znalazło echo w powieści Generał Barcz. W 1920 odbył podróż propagandową do USA.

Jedna z czołowych osobistości życia kulturalnego i literackiego w okresie międzywojennym, szczególnie po przewrocie majowym 1926. W latach 1923-1926 prezes Zarządu Głównego Związku Zawodowego Literatów Polskich. Kierownik działu literackiego w prorządowej Gazecie Polskiej (1928-1939). Od 1933 sekretarz generalny Polskiej Akademii Literatury. Współzałożyciel Towarzystwa Krzewienia Kultury Teatralnej.

W czasie okupacji aresztowany przez gestapo, zginął w powstaniu warszawskim. Zginęli także, jako żołnierze Armii Krajowej, dwaj jego synowie, których upamiętnił w książkach Wakacje moich dzieci (1925) i Aciaki z 1a (1932).

Pierwsze powieści Kadena, nawiązujące do stylu modernistycznego, związane były głównie z doświadczeniami wyniesionymi z okresu kariery muzycznej: Niezguła (1911) i Proch (1913). Tom Zawody (1911) zapowiadał przyszły kierunek jego prozy - naturalistyczno-ekspresjonistyczny oraz realistyczno-obyczajowy.

W czasie walk o niepodległość i wojny Kaden-Bandrowski pisał liczne artykuły i broszury propagandowe, jak Piłsudczycy (1915), Iskry (1915), Mogiły (1916), później także zbiór nowel o tematyce legionowej Przymierze serc (1924).

J. Kaden-Bandrowski ostro atakował politykę z pozycji piłsudczyków (szczególnie opozycyjną wobec sanacji endecję, a także ludowców), traktując ją jako brutalną grę interesów i ambicji jednostek żądnych władzy, zaszczytów i bogactw.

1 komentarz:

Anonimowy pisze...

Bardzo ciekawe informacje. Też mieszkam na ulicy Kadena-Bandrowskiego i nigdy nie mogłam znaleźć żadnych informacji o jego życiu (oprócz skrótowych haseł typu: poeta, publicysta). Dzięki.