Kirkut Praski

Kirkut Praski

Najstarszym obiektem w kompleksie cmentarzy bródnowskich jest stary kirkut przy ulicy św. Wincentego/Odrowąża. Założył go w 1780 r. Szmul Zbytkower. Ma on dłuższe dzieje od o wiele bardziej znanej nekropolii przy Okopowej. Pozwolenie na budowę wydał biskup płocki Michał Jerzy Poniatowski. Pierwszy pogrzeb odbył się w 1784 r. W czasie II wojny światowej Niemcy wywieźli tysiące płyt do budowy lotnisk. Zamknięto go w 1951 r., a później dosłownie wymazano z map. Oficjalnie był tu „park rekreacyjny”, w rzeczywistości zaśmiecony młodnik. Charakter sakralny przywrócono kirkutowi dopiero w latach 1985-1989. Podjęto nawet renowację, ale wskutek kłopotów finansowych i organizacyjnych zaprzestano konserwacji. Wybudowano efektowną bramę i ustawiono kilkadziesiąt nagrobków. Dziś za eleganckim ogrodzeniem odrasta brzezina, wśród której w bezładnych stosach piętrzy się około 5 tys. dobrze zachowanych macew. Spoczywa tu wiele znanych rodzin żydowskich - Sonnenbergowie, Bergsonowie, Nissenbaumowie, a także genialny wynalazca, twórca mechanicznego kalkulatora Abraham Stern, pradziadek Antoniego Słonimskiego.

Brama główna, wejście od ulicy Wincentego.

Płaskorzeźba po lewej stronie bramy.

Płaskorzeźba po prawej stronie bramy.
Obie płaskorzeźby przedstawiają żydów podczas rytuałów obrzędowych.
Jedna z ocalałych jeszcze macew w b. dobrym stanie, utrwalone są nawet oryginalne kolory.
Większość nagrobków została jednak zgromadzona w kilku skupiskach.